Hatay'da, yüzyıllar boyunca süregelen geleneksel el sanatları, killi toprak kullanılarak yapılan eserlerle hayat bulmaya devam ediyor. Bu kadim zanaat, özellikle kadınlar tarafından yaşatılan bir miras haline geldi. Sıcak yaz günlerinde sıcak killi topraktaki eserleri elde etmek için var gücüyle çalışan bu kadınlar, hem yaratıcılıklarını konuşturuyor hem de aile bütçelerine katkıda bulunuyor. Ancak işin zorluğu, bu uğraşın fiziki olarak oldukça yorucu olmasından kaynaklanıyor. “İşimizin zorluğunun bilincindeyiz, ama biz yine de sevgiyle çalışıyoruz,” diyor bu kadınlardan biri.
Hatay, tarih boyunca bir arada yaşamış pek çok kültürün izlerini taşırken, el sanatları da bu kültürel çeşitliliğin bir yansıması olarak karşımıza çıkıyor. Özellikle kadınların elinden çıkan el yapımı ürünler, bu kültürün en önemli parçalarını oluşturuyor. Killi toprak kullanarak yapılan ürünler, yerel pazarlarda ve turistik bölgelerde büyük ilgi görmekte. Kadınlar, geleneksel yöntemlerle ürettikleri çömlekten tabağa, çeşitli süs eşyalarına kadar pek çok ürünü özgün stilleriyle birleştirerek ortaya çıkartıyor. “Kendi ellerimizle yaptığımız bu ürünler, sadece birer nesne değil, bizim geçmişimiz ve kültürümüzü yansıtıyor,” diyor üreticilerden biri.
Kadınlar, bu geleneksel zanaatla uğraşmanın zorluklarını bilerek, her seferinde yeni projelere imza atmak için mücadele ediyorlar. Killi toprağı şekillendirmek, ustalık ve sabır gerektiren bir süreç. Zaten, kadınların bu işteki azmi ve kararlılığı da takdire şayan. Bir başka üretici ise, bu işin sadece ruhsal tatmin değil, aynı zamanda aile ekonomisine sağladığı katkının da çok önemli olduğunu vurguluyor: “Buradan elde ettiğimiz gelir, aileme büyük katkı sağlıyor. Üstelik yaptıklarımızı insanlar beğeniyor, bu da bizi mutlu ediyor.”
Hatay'da killi topraktan üretilen her bir eser, aynı zamanda bu toprakların bir parçası. Kadınlar, bu toprakların sırlarını öğrenmek için ailelerinden devraldıkları bilgileri gün yüzüne çıkarıyor. Killi toprağın kalitesi, su ve sıcaklık koşullarına göre değişiklik gösteriyor. Yıllardır süregelen geleneksel yöntemlerin yanında, son yıllarda yeni teknikler ve çağdaş tasarımlar da devreye girdi. Böylelikle, kadınlar hem geçmişten gelen miraslarını yaşatıyor hem de modern dünyaya ayak uydurmayı başarıyorlar. “Bizler, geleneksel ile moderni harmanlayarak yeni ürünler yaratmayı seviyoruz,” diyor bir grup kadın. Böylece, killi toprak sanatının her döneme uyarlanabilir olması sağlanıyor.
Üretim sürecinin zorluklarına rağmen, kadınların motivasyonu yüksek. Hem birbirlerine destek olmak hem de toplumsal dayanışmayı artırmak adına kooperatifler kurarak bir araya gelmeye başladılar. Bu kooperatifler, yalnızca ürünleri satmakla kalmayıp, kadınların eğitim almasına ve kendilerini geliştirmesine de olanak sağlıyor. “Birlikte daha güçlüyüz, bu fikirle giderek daha fazla kadını bu işe dahil ediyoruz,” diyor bir kooperatif üyesi. Bu dayanışma, sadece üretim alanında değil, aynı zamanda sosyal hayatlarında da onlara büyük bir özgüven kazandırıyor.
Söz konusu kadınlar, killi toprakla yaptıkları eserlerin yanı sıra, bu ürünlerin yurt içi ve yurt dışı pazarlarında daha fazla tanıtılmasını sağlamak için çeşitli festivallere katılmayı hedefliyorlar. Hatay'ı ziyaret eden turistlerin ilgisini çekmek ve el sanatlarını daha geniş kitlelere ulaştırmak için çalışmalarını sürdürüyorlar. “Hatay’ın kültürü, yalnızca killi toprak değil; aynı zamanda hikayelerle dolu. Biz de bu hikayeleri yaşatmak için buradayız,” diyor kadınlardan bir diğeri. Bu bağlamda, Hatay’ın el sanatları, sadece bir iş değil, aynı zamanda kimliklerini bulma yolunda bir adım olarak da değerlendiriliyor.
Sonuç olarak, Hatay'daki kadınların killi toprakla ürettikleri eserler, sadece birer zanaat ürünü değil, aynı zamanda onların azmi, dayanışması ve kültürel mirası yaşatma çabasının somut birer ifadesidir. Geçmişle bağlantı kuran, geleceğe umutla bakan bu kadınlar, hem aile bütçelerine katkı sağlamakta hem de Hatay'ın kültürel zenginliğini korumada büyük bir rol oynamaktadırlar. Onların hikayeleri, tüm dünyada yüzlerce dönemde yankı bulacak bir ilham kaynağı olmayı vaat ediyor.
